دنیای defi چیست؟

دیفای یا سیستم (امور) مالی غیر متمرکز در آینده جایگزین سیستم مالی کنونی خواهد شد. با دیفای DeFi و ارتباط آن با ارز دیجیتال آشنا می‌شویم. متمرکز بودن جزو ویژگی‌های جدانشدنی بازار مالی سنتی است. منظور از «متمرکز» کنترل و تصمیم‌گیری درباره پول (در کل سیستم مالی) یک کشور توسط مسئولان و بانک‌ مرکزی (افراد و گروهی مشخص) است. به عبارت دیگر جریانات مالی یک کشور به طور متمرکز توسط مقامات دولتی و سیاسی همانجا کنترل می‌شود؛ تصمیم‌گیری درباره چاپ پول، جریان و عرضه پول‌ها و دیگر موارد همگی بر عهده آن‌ها قرار دارد. با ظهور مفاهیمی همچون دیفای (DeFi) این نحوه مدیریت رفته رفته تغییر خواهد کرد.

امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) چیست؟

امور مالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance) یا همان دیفای به مجموعه‌ای از برنامه‌های کاربردی اشاره دارد که می‌توانند امور مالی مهمی مانند دریافت وام و معاملات مالی را به‌صورت غیرمتمرکز و بدون نیاز به واسطه انجام ‌دهند. به‌عبارت دیگر، دیفای یک پروژه نیست، بلکه یک اکوسیستم از صدها پروژه گوناگون است که همه آنها خدمات مالی غیرمتمرکز ارائه می‌دهند.

مدت‌هاست که بانک‌ها و سازمان‌های متمرکز بر دنیای مالی تسلط دارند. امروزه اگر بخواهید وام بگیرید، خریدوفروش کنید و یا اقساط و مالیات خود را پرداخت کنید، مجبور هستید به بانک، دولت یا دیگر سازمان‌های متمرکز مراجعه کنید. در تمام جهان، مردم هر لحظه به دولت‌ها اعتماد می‌کنند با این فرض که دولت‌ها پاک هستند و با کمک آنها از ارزش پول‌های ملی‌ محافظت می‌شود. مردم دنیا به بانک‌ها اعتماد می‌کنند با این فرض که امانتدارِ درست‌کارِ پول‌هایشان هستند. هر لحظه به شرکت‌های واسطه اعتماد می‌کنند با این امید که خدمات مالی بدون نقص دریافت کنند.

اما تاریخ نشان داده است واسطه‌های متمرکز می‌توانند مرتکب فساد یا خطای غیرعمدی شوند. حوزه امور مالی غیرمتمرکز آمده است تا با استفاده از بلاک چین و مفهوم عدم‌تمرکز، فساد، خطای غیرعمدی و نیاز به اعتماد متمرکز را از بین ببرد.

همچنین می‌توانیم دیفای را این‌گونه تعریف کنیم: جنبشی برای ایجاد یک اکوسیستم خدمات مالی متن‌باز، بدون نیاز به مجوز و شفاف که برای همه قابل‌دسترسی است و بدون واسطه مرکزی کار می‌کند. به این ترتیب، کاربر کنترل کامل بر دارایی خود دارد و با اکوسیستم ازطریق برنامه‌های غیرمتمرکز (Dapp‌ها) ارتباط برقرار می‌کند.

دیفای با هدف بزرگی که دارد می‌تواند در کنار بلاک چین به‌عنوان یکی از نوآوری‌های امیدوارکننده عصر دیجیتال در نظر گرفته شود.

دلیل ظهور امور مالی غیر متمرکز

داخل سیستم مالی سنتی که اکنون حاکم بر دنیا است، مردم اختیار دارایی‌های خود را به منظور دریافت سود به نهاد‌هایی نظیر بانک‌ها می‌دهند، نهادهایی که همچنان در بالادست، تحت اختیار دولت و به عبارتی افرادی خاص قرار دارند. مشکل چنین سیستمی قرارگیری کنترل آن به طور متمرکز در اختیار افرادی خاص و مشخص است. این متمرکز بودن، ریسک خطرات ناشی از آن را به شدت افزایش می‌دهد. یکی از راهکارهای جایگزین که مشکلات سیستم مالی سنتی را برطرف کرده است، سیستم مالی غیر متمرکز یا همان دیفای اتریوم برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال و دیگر فعالیت‌های مالی به شمار می‌رود. اما این مفهوم چه تاثیری بر حوزه بلاک چین و ارز دیجیتال خواهد داشت؟

اگر با ایده «سیستم مالی غیر متمرکز» مخالف بوده و تصور می‌کنید هر راهکاری نظیر دیفای محکوم به شکست خواهد بود.

کاربرد دیفای

امور مالی غیرمتمرکز، مبتنی بر فناوری بلاک چین، فرصت‌های باورنکردنی به همراه دارند. مواردی که در ادامه ذکر می‌کنیم بخشی از کاربردهای دیفای (Defi) هستند:

ارسال پول به سراسر جهان، بدون پرداخت هزینه اضافی برای تراکنش‌های بین‌المللی

• دسترسی به استیبل کوین‌ها
• استفاده از خدمات بیمه
• خرید ارز دیچیتال و فروش ارز دیجیتال
• راه‌اندازی حساب پس‌انداز ارز دیجیتال
• قرض گرفتن و وام‌دهی بدون نیاز به وثیقه
• ایجاد فرصت‌های جدید برای سرمایه‌گذاری
• 

مزایای سیستم های مالی غیر متمرکز (دیفای):

به طور کلی برنامه‌های DeFi در چهار جنبه‌ی مختلف بر بازارهای جهانی تاثیرگذارند:

دسترسی یکسان جهانی به خدمات مالی

امروزه افراد بسیاری در کشورهای توسعه‌یافته، به دلیل دسترسی آسان به خدمات مالی، اهمیت این موضوع را دست کم می‌گیرند. در حالی که در برخی کشورها اگر مردم علاقه‌ای هم به امور مالی داشته باشند، به راحتی به آنها دسترسی نخواهند داشت. دیفای، شرایطی را ایجاد کرده تا تمام مردم جهان فارغ از نژاد، کشور یا مقدار سرمایه‌ای که در اختیار دارند، بتوانند دسترسی یکسانی به امور مالی غیرمتمرکز داشته باشند. آینده دیفای از این جهت بسیار قابل توجه است.

مبلغ کم برای انتقال بین‌المللی وجوه

موضوع دیگری که شاید نادیده گرفته شود، هزینه انتقال وجه به سایر کشورهاست. این مشکل توسط مهاجرانی که برای خانواده خود پول می‌فرستند، بیشتر قابل درک است. در سیستم‌های مالی سنتی، برای انتقال وجه به سایر کشورها واسطه‌های زیادی درگیر می‌شوند. در نتیجه هزینه انجام تراکنش بالا می‌رود. اما با کمک دیفای، هیچ واسطه‌ای در کار نیست. بنابراین، هزینه این تراکنش‌ها به مقدار چشمگیری پایین می‌آید و تمام اقشار جامعه در کشورهای مختلف می‌توانند به‌راحتی از آن استفاده کنند.

افزایش امنیت و حریم خصوصی

همانطور که گفتیم‌، در فایننس غیرمتمرکز، هر سرمایه‌گذار مسئول اصلی حفظ سرمایه خودش است و امور مالی بدون نیاز به تایید بانک مرکزی انجام می‌شود. این موضوع تاثیر زیادی در افزایش امنیت تراکنش‌ها و حفظ حریم خصوصی کاربران دارد.

انجام معاملات بدون سانسور

در دیفای هیچ بانک و نهاد مرکزی وجود ندارد که بعد از انجام معامله آن را بی‌اعتبار بخواند یا به هر دلیلی خدمات مالی را به برخی افراد ارایه ندهد. معاملات در بلاکچین‌های دیفای به طور پیوسته انجام می‌شود و هر فرد در هرجای دنیا با دسترسی به اینترنت، می‌تواند در این معاملات شرکت کند.

این موضوع به کشورهایی که تحت سلطه رژیم‌های فاسد قرار دارند کمک زیادی می‌کند. مردم این کشورها می‌توانند از این ویژگی DeFi به نفع خود استفاده کنند تا سرمایه آنها در اختیار دولت قرار نگیرد. برای مثال خیلی از مردم ونزوئلا برای این که سرمایه خود را دور از دسترس دولت حفظ کنند، به خرید بیت کوین پناه برده‌اند.

معایب سیستم های مالی غیر متمرکز (دیفای):

احتمال خطا از سمت کاربران:

اگر شما رمز کارت بانکی خود را فراموش کنید، با مراجعه به بانک آن را دوباره بازیابی خواهید کرد. اگر پولی را به اشتباه به حساب کسی واریز کنید می توانید با مراجعه به بانک و مراجع قانونی آن را به راحتی بازگردانید. اگر در دنیای ارزهای دیجیتال به طور مثال: رمز کیف پول ارزهای دیجیتال خود را گم کنید، دیگر هیچ راهی برای بازگردانی دارایی تان وجود ندارد!. یا مثلا ارز دیجیتالی را می خواهید به آدرسی خاصی واریز کنید و معامله ای انجام دهید، حال اگر در هنگام وارد کردن آدرس کیف پول شخص مورد نظر، کوچک ترین اشتباهی انجام دهید و یک عدد یا حروف را به اشتباه وارد کنید، دیگر هیچ راهی برای بازگردانی آن تراکنش و برگرداندن آن دارایی وجود ندارد، حتی شما نمی توانید بفهمید دارایی را به کیف پول چه شخصی در کجای دنیا به اشتباه واریز کرده اید!.

سرعت:

وقتی شما از مغازه ای خرید می کنید و با کارت اعتباری پرداخت می کنید، به طور آنی هزینه واریز می شود اما در دیفای به این سرعت نیست. بلاک چین دیفای هم اکنون از پایگاه های متمرکز، کندتر عمل می کند. اکثر پروژه ها در این زمینه بر اساس شبکه اتریوم می باشد و اتریوم نیز در حال حاضر در هر ثانیه می تواند فقط 14 تراکنش را انجام دهد!. البته گفتنی است که این مشکل با راهکارهایی از جمله مقیاس پذیری و پیشرفت پلتفرم های دیفای، در آینده نزدیک حل خواهد شد. (پروژه های بسیاری از دیفای هستند که با توجه اینکه از شبکه اتریوم استفاده می کنند، با وجود سرعت آهسته به خوبی در حال کار کردن می باشند.)

سخن نهایی

امور مالی غیرمتمرکز یک حوزه گسترده است که تلاش می‌کند با حذف واسطه‌ها خدمات مالی موردنیاز افراد را ارائه کند. با کمک این حوزه می‌توانیم به ‌سمت یک سیستم مالی آزادتر حرکت کنیم؛ سیستمی که در تمام جهان قابل‌دسترس است و مانع از فساد،‌ سانسور و تبعیض می‌شود. برنامه‌های غیرمتمرکز دیفای روی بلاک چین‌هایی که میزبان قرارداد هوشمند هستند، اجرا می‌شوند. اتریوم درحال‌حاضر بزرگ‌ترین میزبان دیفای است.

برنامه‌های امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای نوعی از برنامه های مالی بر اساس بلاک چین است که برای ارائه سرویس های مالی عادی نیازی به واسطه های متمرکز مانند کارگزاری ها، صرافی ها و یا بانک ها ندارد. این برنامه ها از قراردادهای هوشمند در بلاک چین بهره مند می شوند که معمول ترین آنها بلاک چین اتریوم است.

پتانسیل‌‌ دیفای برای داشتن آینده‌ای متفاوت در امور مالی بسیار زیاد است. احتمال دارد که در آینده کاربران بتوانند بدون نیاز به بانک‌ها و نهاد‌‌ها، امور مالی خود را در دست گیرند و نظارت و کنترل کامل بر دارایی خود داشته باشند.