نسبت شارپ چیست و چگونه محاسبه میشود؟

شاید اصطلاح نسبت شارپ را در طول فعالیت و حضور خود در بازارهای مختلف مالی، زیاد شنیده باشید. این یکی از اصطلاحات رایج در بازارهای مالی است. معامله‌گران بازار ارز دیجیتال با اصطلاح نرخ بازگشت سرمایه غریبه نیستند. در اصل این شاخص برای ارزیابی عملکرد تعدیل شده ریسک یک رمزارز استفاده می‌شود. در یک تعریف کلی این شاخص به سرمایه‌گذار می‌گوید که با نگهداری یک دارایی پرخطر چه مقدار بازده اضافی دریافت خواهد کرد. نرخ بازگشت سرمایه در واقع نسبت درآمد ما از یک سرمایه‌گذاری به سرمایه اولیه است. دور از انتظار نیست اگر قیمت ارزهای دیجیتال در سقوط و صعود ما را شگفت‌زده کند، اما شارپ می‌تواند به ما نشان می‌دهد میزان بازدهی سرمایه نسبت به ریسک چقدر است. اکثر افراد فعال حوزه مالی می‌دانند که چگونه این شاخص را محاسبه کنند و اطلاعات به‌دست‌آمده از این فرمول چه چیزی را نشان می‌دهد. اگر شما درباره این شاخص چیزی نمی‌دانید و درباره استفاده درست ازآن برای کاهش ریسک معاملات خود اطلاعاتی ندارید، وقت آن رسیده تا اطلاعات خود را در این باره کامل کنید. 

نسبت شارپ چیست و چگونه محاسبه میشود؟

اگر شما هم جز کسانی هستید که تمایل دارید سرمایه گذاری در بورس را انتخاب کنید و به صورت فعال به انجام معامله و خرید و فروش سهام بپردازید، به خوبی با مفهوم پرتفوی بورسی یا سبد سهام آشنایی دارید. به منظور تشکیل پرتفوی بورسی باید معیارهای گوناگونی را در نظر داشته باشید تا در چهارچوب استاندارد و تعریف‌شده، بتوانید بهترین نتیجه را از سرمایه‌گذاری خود بگیرید. بسیاری از فعالان بورس به اشتباه فکر می‌کنند که بازدهی پرتفوی بورسی مهمترین معیار سنجش موفقیت آن محسوب می‌شود اما نکته دیگری را نیز باید در نظر گرفت: با چه میزان ریسک، چه مقدار سود کسب کرده‌اید؟ آیا سودی که به دست می‌آورید ارزش ریسکی که قبول می‌کنید را دارد؟ برای سنجش موفقیت سرمایه‌گذاری باید موارد مختلفی را در نظر گرفت. یکی از معیارهای بسیار مهم در زمینه ارزیابی و بررسی پرتفوی بورسی، نسبت شارپ نام دارد؛ نسبتی که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند سود یک سرمایه‌گذاری نسبت به ریسک آن را بسنجند. در اصل نسبـت شارپ میانگین بازده به‌ دست ‌آمده مازاد بر نرخ سود بدون ریسک به ازای هر واحد از نوسان‌پذیری یا ریسک کل است. با کسر نرخ بدون ریسک از میانگین بازده، عملکرد فعالیت‌های مربوط به قبول ریسک را می‌توان جدا کرد.

نحوه محاسبه نسبت شارپ :

به زبان ساده‌تر این نسبت بیان می‌کند که آیا بازدهی به‌دست‌آمده از سرمایه‌گذاری در یک سهم با توجه به ریسک بالا به دست آمده است و یا خیر و سرمایه گذار به ازای ریسکی که در سرمایه گذاری متحمل می‌شود چقدر بازده اضافه کسب خواهد کرد. در واقع سرمایه گذاران باید به ازای ریسک مازادی که در سرمایه گذاری پذیرفته‌اند پاداش بیشتری نسبت به بازده بدون ریسک کسب نمایند. هرچقدر که میزان نسبت شارپ بالاتر باشد، نشان دهنده آن است که بازدهی به‌دست‌آمده با قبول ریسک کمتری بوده ‌است. همچنین منفي بودن نسبت شارپ نشان‌دهنده آن است كه بازده مورد انتظار سهم مورد نظر از بازده بدون ريسك كمتر بوده و لذا سرمايه گذاري در چنين حالتی توجیه‌پذیر نخواهد بود.

فرمول محاسبه این نسبت به شرح زیر است:

•    RP:  میانگین نرخ بازده سرمایه گذاری می‌تواند میانگین نرخ بازدهی یک برگه اوراق بهادار یا میانگین نرخ بازدهی یک سبد سرمایه گذاری برای یک دوره معین باشد.
•    RF: نرخ بازده بدون ریسک استفاده شده در نسبت شارپ، نرخ بازده سپرده‌های بانکی و اوراق قرضه دولتی است.
•    σP: میزان تغییرات بازدهی سرمایه گذاری را نسبت به میانگین بازده آن سرمایه گذاری برای مدت زمان معینی محاسبه می‌کند. انحراف معیار بازده سرمایه گذاری را نیز می‌‌توان با فرمول زیر محاسبه نمود:
•    ri: بازده در هر دوره
•    ravg: میانگین بازده‌ها در دوره معین
•    n: تعداد داده‌ها در دوره معین
به عنوان مثال، سرمایه گذاری پرتفوی خود را که دارای چند سهم است به مدت ۵ ماه نگهداری نموده است، بازده پرتفوی در این مدت به ترتیب: ۱۵%، ۱۰%-، ۱۲%، ۳% و ۶%- درصد بوده است. انحراف معیار پرتفوی در این ۵ ماه چقدر بوده است؟ در نتیجه بازده ماهانه پرتفوی مورد بحث در این مثال، تقریباً نوسان ۱۷ درصدی داشته است. هرچه انحراف معیار بالاتر باشد، ریسک پرتفوی بیشتر می‌شود. حال فرض کنید میانگین بازده این پرتفوی در مدت یکسال ۴۰ درصد، انحراف معیار آن ۱۶ درصد و نرخ بازده بدون ریسک ۱۵ درصد باشد. نسبت شارپ این پرتفوی در این دوره یکساله چقدر بوده است؟ می‌خواهیم بررسی کنیم اگر با فرض اضافه نمودن اوراق بدون ریسک به این پرتفوی، انحراف معیار استاندارد به ۱۰ درصد و میانگین نرخ بازدهی به ۳۵ درصد تغییر کند، آیا این تصمیم به نفع سرمایه گذار خواهد بود و یا خیر: با این فرمول می‌توان نشان داد که هرچند اوراق بدون ریسک، سود سبد سهام را کاهش می‌دهد، اما از طرف دیگر بر روی ریسک موجود نیز تأثیر فراوان می‌گذارد. در نتیجه با کاهش ریسک، می‌توان سود را افزایش داد. اگر در صورت افزودن این اوراق جدید نسبت شارپ کاهش پیدا می‌نمود، این اوراق نباید به سبد اضافه می‌شد. با این اطلاعات سرمایه گذار می‌تواند پرتفوی خود را از نظر ریسک به سطح قابل قبول خودش نزدیک‌تر کند. اگر سرمایه گذار اهل ریسک باشد و به دنبال سرمایه گذاری های پر ریسک و بازده باشد می‌تواند سهام با بازدهی بالاتر و در نتیجه ریسک بیشتر را به پرتفوی خود اضافه کند.

نتیجه گیری :
شاخص های بسیاری برای بررسی سود، زیان و ریسک های سرمایه گذاری وجود دارد اما نسبت شارپ یکی از کاربردی ترین و بهترین ابزارهای بررسی سرمایه گذاری است. این نسبت مانند سایر معیارها محدودیت ها و نکاتی دارد که باید آنها را در نظر داشت اما در صورت استفاده درست می توان از آن اطلاعات مفیدی را کسب کرد.